Ze zitten met zo’n 20 – 25 cursisten in de klas. Ze zijn leergierig, nieuwsgierig, kritisch, geïnteresseerd. Ze luisteren, stellen vragen, verwonderen zich, worden verrast.
Hun leeftijd varieert: rond de 35 jaar tot tegen de 70 jaar en daar tussenin.
Ze volgen in het winterseizoen 2 x 10 dinsdagavonden lessen in Bogerman in Sneek – de tijd vliegt!
De 20 avonden (10 vóór de kerst en 10 erna) zijn verdeeld in 4 blokken van 5 weken. In elk blok krijgen ze les in twee verschillende vakken: ethiek, filosofie, oude testament, nieuwe testament, liturgie, diaconaat, wereldgodsdiensten, geschiedenis van kerk en kunst, enz.
Ze vinden het boeiend, inspirerend en verrijkend, maken wel of geen huiswerk, lezen wel of geen boeken over de aangeboden leerstof.
Wat doen zij? Zij volgen de cursus Theologische Vorming Sneek.
En u? Is dit misschien ook iets voor u? Had u dit ook altijd al willen doen? Al lang(er) over nagedacht maar nog nooit een besluit genomen? Hak dan nu de knoop door, kom ook en doe met ons mee.
Na de zomervakantie start de cursus Theologische Vorming in Sneek. Al tientallen jaren komen de cursisten op dinsdagavond bij elkaar in één van de zalen van het Bogerman College. De cursus start op dinsdag 19 september om 20.00 uur. Er wordt deze avond kennis gemaakt met de docenten en het open gastcollege wordt gegeven door ds. Jan-Willem Uringa, als predikant verbonden aan het MCL in Leeuwarden. Hij zal spreken over ‘de pastorale zorg in het ziekenhuis in deze tijd’. Belangstellenden zijn van harte welkom en van hen wordt een bijdrage gevraagd van € 5,-
Op dinsdag 3 oktober gaan de gewone lessen van start. De cursus wordt gegeven in Bogerman, Hemdijk 2 in Sneek op dinsdagavond van 19.00 tot 22.00 uur. Aanmelden voor de cursus kan via: info@tvg-sneek.nl. Verdere informatie is te krijgen bij de cursusleider, ds. Jan Henk Hamoen te Joure. Hij is bereikbaar via jhhamoen@gmail.com.
Hoe mijn God veranderde. Theologie na Kuitert
Openbaar gastcollege door dr. Martien Brinkman
Als opening van het seizoen 2022-2023 van de cursus Theologische vorming voor geïnteresseerden Sneek houdt dr. Martien Brinkman op dinsdagavond 27 september een lezing over zijn verander(en)de godsbeeld. De aanvangstijd is 20.00 uur en de lezing wordt gehouden in de Oosterkerk, Leeuwarderkade 18 te Sneek.
Over de inhoud schrijft Brinkman:
‘Niemand heeft ooit God gezien’ (Joh.1, 18).
“Bovenstaande tekst benadrukt dat gelovigen, evenals de bijbelschrijvers, zich alleen maar een goddelijke werkelijkheid kunnen voorstellen in de vorm van beelden. Deze beelden zijn niet onveranderlijk: ze kunnen opengebroken worden door nieuwe (gods-)ervaringen. Verbeelding van het goddelijke is een beweging van twee kanten: mensen vormen zich een beeld, maar het beeld vormt hen ook. Beelden vertegenwoordigen in die zin een eigen werkelijkheid die de onze overstijgt. Zolang we van de mogelijkheid van een overstijgende (transcendente) werkelijkheid uitgaan, hoeven we onze godsbeelden niet als ‘slechts’ menselijke projecties te zien.
Over dit soort vragen ga ik in het boek Hoe mijn God veranderde met Kuitert en enkele al oudere aanhangers van deze projectieleer in discussie.
In onze verbeelding van de goddelijke werkelijkheid blijven we uiteraard altijd op zoek naar constanten, naar leidende motieven, die tegen de tand des tijds bestand zijn. Dat zijn ze nooit helemaal, maar toch wel voor een belangrijk deel. Te denken valt hier aan met God in verband te brengen woorden als levensmoed, liefde en barmhartigheid (ontferming). In het Nieuwe Testament is Jezus de belichaming van die woorden.
In ruim vijftig jaar theologiebeoefening is het nodige in mijn opvattingen veranderd, maar ben ik ‒ voor mijn gevoel tenminste ‒ ook een aantal zaken helderder gaan zien. Opvallenderwijs zijn het in onze seculiere cultuur juist filmers en schrijvers die me daartoe tot steun zijn geweest.”
Martien Brinkman (1950) was tot zijn 65e hoogleraar oecumenische/interculturele theologie aan de VU te Amsterdam. Vanaf 1995 verdiepte hij zich in de niet-westerse theologie (vooral vanuit Afrika en Azië). Vanaf 2010 is hij met name in beeldende kunst, film, proza en poëzie op zoek naar het cultureel gewaad van de grote woorden van de christelijke traditie. Dat resulteerde in het boek Jezus incognito en twee kleinere studies over de relatie poëzie en religie. De theologische som van die speurtocht maakt hij in de jaren 2019-2022 op in een drietal studies waarvan Hoe mijn God veranderde het sluitstuk vormt. Daarin breekt hij met God als meester Albedil die men terecht al het kwaad in de wereld kan verwijten en pleit hij voor een intiemer godsbeeld waarin God primair als bron van levensmoed wordt gezien.
Op dinsdag 10 januari a.s. geeft docent Oude Testament Aliëtte Meerveld-Poortinga een open college over het onderwerp ‘De stemmen in het Hooglied’.Ter inleiding hiervan schrijft zij hierover: het Hooglied, het hoogste lied, is een bijzonder Bijbelboek. Het is een lied of een gedicht van een man en een vrouw die elkaar bejubelen. ‘Je haar golft als een kudde geiten … je tanden zijn als witte schapen.’ Het is een beetje anders dan de taal die wij gebruiken om iemand te versieren. Toch proeven we weldegelijk iets van de magie en kracht van de liefde als we dit kunststuk lezen. Maar het blijft in dit lied niet bij de twee stemmen. Naast de stem van de jongen en het meisje horen we nog andere stemmen. De dochters van Jeruzalem komen ook hier en daar op het toneel. Wat voor rol spelen deze vrouwen? Zijn het de vriendinnen die benieuwd zijn naar de details van de ervaringen van het meisje? Zijn het de wijze vrouwen of hebben de stemmen een functie van een koor?
10 januari gaan we ons verdiepen in het Hooglied in de hoop te ontdekken wie dit zijn en wat ze te betekenen hebben. De bijeenkomst wordt gehouden in Scholengemeenschap Bogerman, Hemdijk 2 in Sneek (tweede ingang). De aanvangstijd is 20.00 uur. Van belangstellenden wordt een bijdrage gevraagd van € 5.
De cursus in Sneek wordt gegeven in Bogerman, Hemdijk 2, op de dinsdagavond van 19.00 tot 22.00 uur.
De cursus bestaat uit een cyclus van drie jaar waarin jaarlijks in september kan worden ingestapt.
Het cursusgeld bedraagt € 220 per cursusjaar. Mocht dit bedrag een probleem vormen, dan kan er een beroep gedaan worden op het cursistenfonds.
De cursus start op dinsdag 19 september om 20.00 uur in Bogerman, Sneek.
Er wordt deze avond kennisgemaakt met de docenten en de vakken die zij geven.
Aansluitend volgt een gastcollege.
Belangstellenden zijn hierbij van harte welkom.
Van hen wordt een financiële bijdrage gevraagd van € 5.
Vanaf dinsdag 3 oktober worden er per avond twee lessen gegeven: van 19.00 tot 22.00 uur, met tussendoor een pauze. In 2022 gaat het om tien avonden en in 2023 eveneens om tien avonden.
Tijdens de schoolvakanties zijn er geen lessen.
Informatie adressen:
dr. Jan Henk Hamoen, cursusleider
telefoon 0513 551409
Want 7, 8502 BT Joure
Nelly Meijer-Torenstra, secretariaat
telefoon 058 2157231
Spreeuwenstraat 24, 8916 AR Leeuwarden
Aanmelden bij: info@tvg-sneek.nl
Aliëtte Meerveld is afgestudeerd aan de universiteit van Kampen met Oude Testament als hoofdvak.
Jan Finnema is predikant van de Protestantse Gemeente in Oosthem, Abbega en Folsgare. Hij studeerde theologie in Leiden en Jeruzalem met bijzondere aandacht voor de verhouding tussen het jodendom en de (vroege) kerk. Voor de TVG-cursus is hij docent Nieuwe Testament.
Frans Weeda is em-predikant. Zijn laatste gemeente was Vlieland. Een aantal jaren was hij werkzaam op Irian Jaya. Tegenwoordig woont hij in Workum.
Dr Sytze Ypma (1962) In 2001 gepromoveerd op het proefschrift Tussen God en gekte. In 2008 verscheen het essay Geloven als antidepressivum. Predikant in de Protestantse Gemeente te Franeker.
Kineret Sittig (1952) is natuurkundige, hebraïst en rabbijn. Zij is actief als freelance rabbijn; leidt bijvoorbeeld diensten, geeft lessen en heeft zitting in het progressieve Bet Din – het rabbinale gerechtshof. Het vernieuwen van liturgie en Middeleeuwse Hebreeuwse handschriften hebben haar speciale belangstelling.
Jan Henk Hamoen was tot zijn emeritaat onder andere predikant van de Protestantse Gemeente in Joure. In de loop der jaren heeft hij zich intensief bezig gehouden met de verhouding tussen kunst en religie. In 2010 promoveerde hij op een studie onder de titel “Het schip der zotten”, waarin die verhouding ook centraal staat. Verder is hij als bestuurslid betrokken bij de Stichting Nijkleaster in Jorwert en via de Stichting Klaas Koopmans met het onderzoek naar en het tentoonstellen van de gestichtstekeningen van deze Friese schilder. In deze cursus geeft hij het vak kerkgeschiedenis, waarbij ook de uitingen van geloof en religie in de kunst een rode lijn vormen. Tevens is hij cursusleider.
Drs. Jelle Rollema is kerkmusicus en theoloog. Tijdens zijn studie kerkorgel en kerkmuziek aan het Conservatorium Leeuwarden raakte hij geboeid door liturgie, hymnologie en theologie. Daarom besloot hij vervolgens theologie te gaan studeren. De verwevenheid van cultuur en theologie (inculturatie) in verleden en heden had en heeft daarbij zijn bijzondere interesse.
Jelle Rollema is lid van de Beraadsgroep voor Liturgie en Kerkmuziek van de Protestantse Kerk in Fryslân. Als lid van de Beraadsgroep organiseert hij o.a. cursussen ter introductie van het nieuwe liedboek en symposia op het gebied van liturgie en kerkmuziek. Hij is als kerkmusicus verbonden aan de protestantse gemeenten van Reduzum c.a. en Raerd-Dearsum. Zijn interesse in liturgie hangt samen met zijn interesse in moderne theologie, klassieke muziek in de brede zin van het woord, kunst en kerkbouw.
Cees Glashouwer is em. predikant van de Grote Kerk in Harlingen. In de afgelopen jaren deed hij in zijn gemeente middels enquêtes onderzoek naar het vrijwilligerswerk, de armoedeproblematiek en de betrokkenheid van 30plussers bij de kerk. Hij is o.a. betrokken bij de voedselbank De Helpende Hand en het Interkerkelijk Diaconaal Overleg Harlingen. Voor de TVG is hij docent ‘presentie van de kerk, met name diaconaat’.
Docent: Aliëtte Meerveld
Het Oude Testament is een eeuwenoude verzameling boeken. De teksten zijn van grote betekenis geweest voor mensen uit allerlei plaatsen en tijden. Wellicht hebben de teksten ons ook nog iets te vertellen. Maar hoe moeten we deze verhalen lezen? Moeten we opzoek naar de geschiedenis erachter of juist naar wat het doet in ons? Samen gaan we op zoek naar een antwoord op deze vragen.
Komend seizoen zullen we in het bijzonder kijken naar wijsheid en profetie. Van harte welkom om te komen schatgraven in het Oude Testament.
Docent: Jan Finnema
In zijn indrukwekkende boek De Bijbel; Het boek, de verhalen, de geschiedenis (2019) noemt de Britse Anglicaanse priester en bijbelgeleerde John Barton het Nieuwe Testament de literatuur van een kleine sekte die zich verspreidde over de oostelijke mediterrane wereld en bestond in oorsprong uit onofficiële, zelfs experimentele geschriften.
Het komende seizoen willen we ons gaan verdiepen in het ontstaan van deze christelijke beweging. Dat doen we aan de hand van de zogenaamde synoptische evangeliën, die in twee groepen uiteenvallen: Matteüs, Marcus en Lucas aan de ene kant en Johannes aan de andere (met duidelijke accentverschillen). We bestuderen samen enkele gelijkenissen, typerend voor de manier van spreken door Jezus en we eindigen tenslotte met de kruiswoorden en de vraag die Jezus stelt aan zijn leerlingen: ‘Wie zeggen de mensen dat ik ben?’.
Engel en Mattheus
Docent: Sytze Ypma
Zelfkennis en Godskennis gaan voor de kerkvader Calvijn hand in hand. Wat leren we over onszelf als we antwoorden zoeken op wat en wie God is? Hoe kunnen we tot zelfkennis over God en mens komen? Het christendom wijst naar de Bijbel en de traditie. Van ouds is dogmatiek het vak waarin we onszelf via kennis van God kunnen leren kennen. Dogmatiek is iets anders dan dogmatisch geloof. Dogmatiek wil inzicht en helderheid in de grote thema’s van het christelijke geloof geven. Het wil kortom de identiteit van de christelijke onder woorden brengen. Christelijke dogmatiek behandelt de grote geloofsthema’s Godskennis, de Schepping, de Christologie, de heilsleer, apocalyptiek, het gebed en mystiek. We gaan in op vragen als: Wat zeggen we als God schepper is van hemel en aarde? Hoe leren we God kennen en spreekt God in deze tijd en laat God zich kennen, zo ja hoe dan? Als Jezus Zoon van God is, wat zeggen we dan?
Aan de hand van de een heel inspirerend boek van Tilmann Haberer bespreken we wat klassiek de leer van drie-eenheid van Vader, Zoon en heilige Geest. Het boek is in het Nederlands vertaald en heet Grenzeloos God, integraal kijken naar God, mens en wereld.
De cursus dogmatiek is opgebouwd rond deze leer van de drie-eenheid, de Triniteit. We doen daarnaast uitstapjes naar filosofische teksten en zoeken naar de ethische implicaties van deze leer. Cruciale vraag op de achtergrond: Wat voor zin heeft deze leer voor ons leven?
Docent: Kineret Sittig
In de cursus Jodendom worden uiteenlopende aspecten van het Jodendom belicht. Hebben we het over een religie, een volk of een cultuur? Wat voor stromingen zijn er in het Jodendom? Wat zijn de joodse visies op verschillende vraagstukken? Hoe worden verschillende Joodse feesten gevierd?
Het seizoen 2023-2024 zal de nadruk liggen op de joodse eredienst. U krijgt onder meer inzicht in wat er in de synagoge gebeurt, wat voor teksten gelezen en gezongen worden, en hoe het gebedenboek is samengesteld.
Docent: Jelle Rollema
Onder invloed van de oecumenische contacten is er in de protestantse kerken een hernieuwde belangstelling voor rituelen ontstaan. Tijdens de drie cursusjaren kijken we naar hoe het christendom in samenspraak met de veranderende cultuur zichzelf telkens in ritueel opzicht opnieuw uitvond in samenspraak met de cultuur van die tijd. Dit cursusjaar staan de veranderingen in de periode van de late middeleeuwen en de Reformatie centraal, met speciale aandacht voor eucharistie en avondmaal.
Docent: Frans Weeda
De tweede godsdienst van Nederland, de Islam, heeft bij veel mensen geen beste reputatie. De belangrijkste reden daarvoor is dat Islam en terrorisme vaak in één adem worden genoemd. Dat sluit aan bij een gevoel van dreiging dat in Europa eeuwenlang gevoeld is. Dit beeld wordt gretig bevestigd door partijen die van het afgeven op de Islam hun ‘verdienmodel’ hebben gemaakt.
In onze samenleving is het zwart-wit denken sterk ontwikkeld en het historisch besef zwak. Het interesseert velen daarom niet dat de Islamitische wereld in vroegere eeuwen veel hoger ontwikkeld was dan de christelijke en ook veel toleranter, bijvoorbeeld tegenover Joden. Zijn er uit die tijd nog schatten te vinden binnen de Islam, die we in onze tijd heel goed kunnen gebruiken, maar die verborgen blijven door de scherpe polarisatie?
Het is deze vraag die we dit najaar gaan verkennen in een serie van vijf lessen over de Islam. De schaduwkanten van de lange relatie van christenen en moslims zal zeker niet toegedekt worden, maar de hoop overheerst. Toewijding aan God kan toch niet blijvend samengaan met haat jegens medemensen, die naar de overtuiging van beide religies net als wij naar Gods beeld geschapen zijn?
Docent: Jan Henk Hamoen
In de drie jaren van deze cursus komt ieder jaar ook het vak kerkgeschiedenis aan de orde. Want het is goed om te weten wat achter ons ligt, aan denken, aan beslissingen, aan geloofsleven. Want het geloof is niet bij ons begonnen, maar we staan in een eeuwenlange traditie.
We gaan dat overigens niet doen aan de hand van de bespreking van diverse concilies en dogma’s, maar aan de hand van uitingen van religieuze kunst. Want mensen hebben de eeuwen door hun geloof niet alleen uitgedrukt in woorden, maar ook in beelden, in schilderijen, in kerken en in liederen. Die soms meer zeggen dan vele woorden kunnen uitdrukken. We gaan dus teksten lezen, maar ook heel veel zien.
In het seizoen 2023-2024 gaan we terug naar de eerste eeuwen van de kerkgeschiedenis. We kijken rond in de catacomben van Rome, verplaatsen ons naar de tijd van de woestijnvaders, wandelen rond in het Constantijnse tijdperk en bezoeken de mozaïeken van de kerken in Ravenna. Maar ook blikken we terug op de grote scheiding tussen jodendom en christendom. En wat zit er achter de strijd die er gestreden is om al of niet goedkeuring te geven aan het gebruik van iconen in kerk en huis? Steeds weer blijken de snelle ontwikkelingen in die eerste fase van het christendom ook hun weerslag te hebben op de verbeelding van hun geloof. Als kijkend ontdekken we samen dus iets van de binnenkamers van hun geloof. Er zijn eigenlijk veel te veel ontwikkelingen om in enkele uren te ontdekken, maar heel boeiend is het wel!
Fresco van een agape-viering
Docent: Cees Glashouwer
Als kerk-zijn iets actiefs inhoudt, wat is daar dan van te merken, zowel binnen de kring van gelovigen als in de wereld rondom? En wat zou er misschien te merken moeten zijn?
Cees Glashouwer is nauw betrokken bij de voedselbank in Harlingen. In het onderdeel ‘presentie van de kerk in de samenleving’ komen met name het diaconaat en de hedendaagse ontwikkelingen aan de orde.
Eerst kijken wij naar modellen van de kerk zoals herberg, schip en volk-onderweg en de daarmee verbonden verwachtingen.
Daarna verdiepen wij ons in (een deel van) de geschiedenis van het diaconaat.
Rembrandt: storm op het meer
Armenzorg in de middeleeuwen
Aanschuiven bij reguliere vakken
De kosten hiervoor bedragen € 35 per blok van vijf lessen.
Informatie en aanmelden bij info@tvg-sneek.nl.