Ze zitten met zo’n 20 – 25 cursisten in de klas. Ze zijn leergierig, nieuwsgierig, kritisch, geïnteresseerd. Ze luisteren, stellen vragen, verwonderen zich, worden verrast.
Hun leeftijd varieert: rond de 35 jaar tot tegen de 70 jaar en daar tussenin.
Ze volgen in het winterseizoen 2 x 10 dinsdagavonden lessen in Bogerman in Sneek – de tijd vliegt!
De 20 avonden (10 vóór de kerst en 10 erna) zijn verdeeld in 4 blokken van 5 weken. In elk blok krijgen ze les in twee verschillende vakken: ethiek, filosofie, oude testament, nieuwe testament, liturgie, diaconaat, wereldgodsdiensten, geschiedenis van kerk en kunst, enz.
Ze vinden het boeiend, inspirerend en verrijkend, maken wel of geen huiswerk, lezen wel of geen boeken over de aangeboden leerstof.
Wat doen zij? Zij volgen de cursus Theologische Vorming Sneek.
En u? Is dit misschien ook iets voor u? Had u dit ook altijd al willen doen? Al lang(er) over nagedacht maar nog nooit een besluit genomen? Hak dan nu de knoop door, kom ook en doe met ons mee.
U bent van harte welkom!
Nieuws
Tot onze grote droevenis is dr. Bertus Nijendijk, docent NT, onverwachts op Stille Zaterdag overleden.
Zijn plaats zal worden ingenomen door ds. Jan Finnema.
Start seizoen 2022-2023
Op dinsdag 27 september start het cursusseizoen met een openbaar gastcollege over het onderwerp ‘Hoe mijn God veranderde. Theologie na Kuitert’ door dr. Martien Brinkman.
De bijeenkomst begint om 20.00 uur en vindt plaats in de Oosterkerk, Leeuwarderkade 18 te Sneek.
Tijdens deze bijeenkomst zullen de docenten een korte impressie geven over de vakken die zij zullen geven in de komende maanden.
Belangstellenden zijn deze avond van harte welkom. Van hen wordt een financiële bijdrage gevraagd van € 5. Aanmelden voor het lesseizoen is deze avond nog mogelijk.
Hoe mijn God veranderde. Theologie na Kuitert
Openbaar gastcollege door dr. Martien Brinkman
Als opening van het seizoen 2022-2023 van de cursus Theologische vorming voor geïnteresseerden Sneek houdt dr. Martien Brinkman op dinsdagavond 27 september een lezing over zijn verander(en)de godsbeeld. De aanvangstijd is 20.00 uur en de lezing wordt gehouden in de Oosterkerk, Leeuwarderkade 18 te Sneek.
Over de inhoud schrijft Brinkman:
‘Niemand heeft ooit God gezien’ (Joh.1, 18).
“Bovenstaande tekst benadrukt dat gelovigen, evenals de bijbelschrijvers, zich alleen maar een goddelijke werkelijkheid kunnen voorstellen in de vorm van beelden. Deze beelden zijn niet onveranderlijk: ze kunnen opengebroken worden door nieuwe (gods-)ervaringen. Verbeelding van het goddelijke is een beweging van twee kanten: mensen vormen zich een beeld, maar het beeld vormt hen ook. Beelden vertegenwoordigen in die zin een eigen werkelijkheid die de onze overstijgt. Zolang we van de mogelijkheid van een overstijgende (transcendente) werkelijkheid uitgaan, hoeven we onze godsbeelden niet als ‘slechts’ menselijke projecties te zien.
Over dit soort vragen ga ik in het boek Hoe mijn God veranderde met Kuitert en enkele al oudere aanhangers van deze projectieleer in discussie.
In onze verbeelding van de goddelijke werkelijkheid blijven we uiteraard altijd op zoek naar constanten, naar leidende motieven, die tegen de tand des tijds bestand zijn. Dat zijn ze nooit helemaal, maar toch wel voor een belangrijk deel. Te denken valt hier aan met God in verband te brengen woorden als levensmoed, liefde en barmhartigheid (ontferming). In het Nieuwe Testament is Jezus de belichaming van die woorden.
In ruim vijftig jaar theologiebeoefening is het nodige in mijn opvattingen veranderd, maar ben ik ‒ voor mijn gevoel tenminste ‒ ook een aantal zaken helderder gaan zien. Opvallenderwijs zijn het in onze seculiere cultuur juist filmers en schrijvers die me daartoe tot steun zijn geweest.”
Martien Brinkman (1950) was tot zijn 65e hoogleraar oecumenische/interculturele theologie aan de VU te Amsterdam. Vanaf 1995 verdiepte hij zich in de niet-westerse theologie (vooral vanuit Afrika en Azië). Vanaf 2010 is hij met name in beeldende kunst, film, proza en poëzie op zoek naar het cultureel gewaad van de grote woorden van de christelijke traditie. Dat resulteerde in het boek Jezus incognito en twee kleinere studies over de relatie poëzie en religie. De theologische som van die speurtocht maakt hij in de jaren 2019-2022 op in een drietal studies waarvan Hoe mijn God veranderde het sluitstuk vormt. Daarin breekt hij met God als meester Albedil die men terecht al het kwaad in de wereld kan verwijten en pleit hij voor een intiemer godsbeeld waarin God primair als bron van levensmoed wordt gezien.
Dinsdag 27 september 2022 | 20.00 uur | Oosterkerk, Sneek
Open College Cursus Theologische Vorming Sneek
Op dinsdag 10 januari a.s. geeft docent Oude Testament Aliëtte Meerveld-Poortinga een open college over het onderwerp ‘De stemmen in het Hooglied’.Ter inleiding hiervan schrijft zij hierover: het Hooglied, het hoogste lied, is een bijzonder Bijbelboek. Het is een lied of een gedicht van een man en een vrouw die elkaar bejubelen. ‘Je haar golft als een kudde geiten … je tanden zijn als witte schapen.’ Het is een beetje anders dan de taal die wij gebruiken om iemand te versieren. Toch proeven we weldegelijk iets van de magie en kracht van de liefde als we dit kunststuk lezen. Maar het blijft in dit lied niet bij de twee stemmen. Naast de stem van de jongen en het meisje horen we nog andere stemmen. De dochters van Jeruzalem komen ook hier en daar op het toneel. Wat voor rol spelen deze vrouwen? Zijn het de vriendinnen die benieuwd zijn naar de details van de ervaringen van het meisje? Zijn het de wijze vrouwen of hebben de stemmen een functie van een koor?
10 januari gaan we ons verdiepen in het Hooglied in de hoop te ontdekken wie dit zijn en wat ze te betekenen hebben. De bijeenkomst wordt gehouden in Scholengemeenschap Bogerman, Hemdijk 2 in Sneek (tweede ingang). De aanvangstijd is 20.00 uur. Van belangstellenden wordt een bijdrage gevraagd van € 5.
Dinsdag 10 januari 2023 | 20.00 uur | Bogerman, Sneek
Algemene info
De cursus in Sneek wordt gegeven in Bogerman, Hemdijk 2, op de dinsdagavond van 19.00 tot 22.00 uur.
De cursus bestaat uit een cyclus van drie jaar waarin jaarlijks in september kan worden ingestapt.
Het cursusgeld bedraagt € 220 per cursusjaar. Mocht dit bedrag een probleem vormen, dan kan er een beroep gedaan worden op het cursistenfonds.
De cursus start op dinsdag 27 september om 20.00 uur in de Oosterkerk, Sneek.
Er wordt deze avond kennisgemaakt met de docenten en de vakken die zij geven.
Aansluitend volgt een gastcollege.
Belangstellenden zijn hierbij van harte welkom.
Van hen wordt een financiële bijdrage gevraagd van € 5.
Vanaf dinsdag 4 oktober worden er per avond twee lessen gegeven: van 19.00 tot 22.00 uur, met tussendoor een pauze. In 2022 gaat het om tien avonden en in 2023 eveneens om tien avonden.
Tijdens de schoolvakanties zijn er geen lessen.
Informatie adressen:
dr. Jan Henk Hamoen, cursusleider
telefoon 0513 551409
Want 7, 8502 BT Joure
Nelly Meijer-Torenstra, secretariaat
telefoon 058 2157231
Spreeuwenstraat 24, 8916 AR Leeuwarden
Aanmelden bij: info@tvg-sneek.nl
Maak kennis met het team
Aliëtte Meerveld-Poortinga
Aliëtte Meerveld is afgestudeerd aan de universiteit van Kampen met Oude Testament als hoofdvak.
Jan Finnema
Jan Finnema is predikant van de Protestantse Gemeente in Oosthem, Abbega en Folsgare. Hij studeerde theologie in Leiden en Jeruzalem met bijzondere aandacht voor de verhouding tussen het jodendom en de (vroege) kerk. Voor de TVG-cursus is hij docent Nieuwe Testament.
Hans Jonker
Dr.A.J. (Hans) Jonker is emeritus predikant. Zijn laatste gemeente was de PKN gemeente te Langezwaag e.o. en Lippenhuizen/ Hemrik (in deeltijd). In verschillende gemeenten deed en doet hij als emeritus hulpdiensten. Daarnaast was hij docent godsdienst en sociale wetenschappen bij Fontys Hogeschool Theologie Levensbeschouwing en supervisor.
Hij studeerde theologie in Groningen en Amsterdam met veel aandacht voor de literatuur uit de periode van vroeg jodendom tot vroeg islam, de periode van het opkomend christendom en de sociologie van religieuze groeperingen. Hij promoveerde op een onderzoek naar: de Gereformeerde kerken en “arbeiders”. Inmiddels verdiept hij zich al enige tijd in kerk-en gemeenteopbouw, waarvoor hij een eigen methodiek ontwikkelde.
Bij de cursus Theologie voor Gemeenteleden gaf hij enige jaren lessen over tekst en tijd van het Nieuwe Testament. Inmiddels verzorgt hij de lessen Islam, Boeddhisme en spiritualiteit.
Sytze Ypma
Dr Sytze Ypma (1962) In 2001 gepromoveerd op het proefschrift Tussen God en gekte. In 2008 verscheen het essay Geloven als antidepressivum. Predikant in de Protestantse Gemeente te Franeker.
Kineret Sittig
Kineret Sittig (1952) is natuurkundige, hebraïst en rabbijn. Zij is actief als freelance rabbijn; leidt bijvoorbeeld diensten, geeft lessen en heeft zitting in het progressieve Bet Din – het rabbinale gerechtshof. Het vernieuwen van liturgie en Middeleeuwse Hebreeuwse handschriften hebben haar speciale belangstelling.
Jan Henk Hamoen
Jan Henk Hamoen was tot zijn emeritaat onder andere predikant van de Protestantse Gemeente in Joure. In de loop der jaren heeft hij zich intensief bezig gehouden met de verhouding tussen kunst en religie. In 2010 promoveerde hij op een studie onder de titel “Het schip der zotten”, waarin die verhouding ook centraal staat. Verder is hij als bestuurslid betrokken bij de Stichting Nijkleaster in Jorwert en via de Stichting Klaas Koopmans met het onderzoek naar en het tentoonstellen van de gestichtstekeningen van deze Friese schilder. In deze cursus geeft hij het vak kerkgeschiedenis, waarbij ook de uitingen van geloof en religie in de kunst een rode lijn vormen. Tevens is hij cursusleider.
Jelle Rollema
Drs. Jelle Rollema is kerkmusicus en theoloog. Tijdens zijn studie kerkorgel en kerkmuziek aan het Conservatorium Leeuwarden raakte hij geboeid door liturgie, hymnologie en theologie. Daarom besloot hij vervolgens theologie te gaan studeren. De verwevenheid van cultuur en theologie (inculturatie) in verleden en heden had en heeft daarbij zijn bijzondere interesse.
Jelle Rollema is lid van de Beraadsgroep voor Liturgie en Kerkmuziek van de Protestantse Kerk in Fryslân. Als lid van de Beraadsgroep organiseert hij o.a. cursussen ter introductie van het nieuwe liedboek en symposia op het gebied van liturgie en kerkmuziek. Hij is als kerkmusicus verbonden aan de protestantse gemeenten van Reduzum c.a. en Raerd-Dearsum. Zijn interesse in liturgie hangt samen met zijn interesse in moderne theologie, klassieke muziek in de brede zin van het woord, kunst en kerkbouw.
Cees Glashouwer
Cees Glashouwer is em. predikant van de Grote Kerk in Harlingen. In de afgelopen jaren deed hij in zijn gemeente middels enquêtes onderzoek naar het vrijwilligerswerk, de armoedeproblematiek en de betrokkenheid van 30plussers bij de kerk. Hij is o.a. betrokken bij de voedselbank De Helpende Hand en het Interkerkelijk Diaconaal Overleg Harlingen. Voor de TVG is hij docent ‘presentie van de kerk, met name diaconaat’.
Cursusaanbod
Vakken en inhoud
Docent: Aliëtte Meerveld
Het Oude Testament is een eeuwenoude verzameling boeken. Deze boeken zijn van grote betekenis geweest voor mensen uit allerlei plaatsen en tijden. Wellicht hebben de teksten ons ook nog iets te vertellen. Maar hoe moeten we deze teksten lezen? Moeten we het allemaal letterlijk nemen? Moeten we opzoek naar de geschiedenis erachter of juist naar wat het doet in ons? Samen gaan we opzoek naar een antwoord op deze vragen.
Komend seizoen zullen we in het bijzonder kijken naar thema’s als macht en afgoderij in het Oude Testament. Zaken die in onze tijd ook nog een grote rol spelen. Van harte welkom om te komen schatgraven in het Oude Testament.
Ba’al
Docent: Jan Finnema
In zijn indrukwekkende boek De Bijbel; Het boek, de verhalen, de geschiedenis (2019) noemt de Britse Anglicaanse priester en bijbelgeleerde John Barton het Nieuwe Testament de literatuur van een kleine sekte die zich verspreidde over de oostelijke mediterrane wereld en bestond in oorsprong uit onofficiële, zelfs experimentele geschriften.
Het komende seizoen willen we ons gaan verdiepen in het ontstaan van deze christelijke beweging. Dat doen we aan de hand van de zogenaamde synoptische evangeliën, die in twee groepen uiteenvallen: Matteüs, Marcus en Lucas aan de ene kant en Johannes aan de andere (met duidelijke accentverschillen). We bestuderen samen enkele gelijkenissen, typerend voor de manier van spreken door Jezus en we eindigen tenslotte met de kruiswoorden en de vraag die Jezus stelt aan zijn leerlingen: ‘Wie zeggen de mensen dat ik ben?’.
Docent: Sytze Ypma
‘Gelukkig is de kerk niet meer zo dogmatisch als vroeger”, zucht menigeen. En toch wil ik een lans breken voor dogma’s en het vak dogmatiek, door te laten zien dat dogmatiek een fundamentele, mooie en belangrijke tak van sport binnen de theologie is. Het helpt ons onder woorden te brengen wat we geloven en wat we doen als we geloven.
Christelijke dogmatiek behandelt de grote geloofsthema’s Godskennis en Godsbeelden, de Schepping, de Christologie, de heilsleer, het gebed en openbaring en mystiek. We gaan in op vragen als: Waarin verschilt schepping van natuur? Wat zeggen we als God schepper is van hemel en aarde? Hoe leren we God kennen en spreekt God in deze tijd en laat God zich kennen, zo ja hoe dan? Als Jezus Zoon van God is, wat zeggen we dan?
Dogmatiek ademt de sfeer van leer en belerend zijn. Aan de hand van de
leer van drie-eenheid van Vader, Zoon en Heilige laat ik zien dat dit een ernstig misverstand is.
De cursus dogmatiek is opgebouwd rond deze leer. Ieder jaar behandelen we één van de drie onderdelen van de christelijke leer van de Triniteit. We doen daarnaast uitstapjes naar filosofische teksten en zoeken naar de ethische implicaties van deze leer. Cruciale vraag op de achtergrond: Wat voor zin heeft deze leer voor ons leven?
Dit seizoen komt het spreken over de leer van de Heilige Geest. Hoe kunnen we helder de Geest spreken en wat maakt hem heilig? We proberen te ontdekken wat de geest krijgen betekent en wat in tongenspreken wel en niet is.
Docent: Kineret Sittig
In deze cursus gaat u lernen, het leren op traditioneel Joodse wijze: na een korte inleiding door de docent onderzoekt u, samen met uw studiepartner, in elke les een onderwerp aan de hand van Joodse, traditionele en moderne, teksten. Een fragment uit de Hebreeuwse Bijbel is vaak de eerste bron, en commentaren daarop – de gedachtes van rabbijnen of andere Joodse denkers – werpen hun licht op het onderliggende onderwerp.
Bij het lernen stelt U vooral vragen, zowel aan de tekst als aan uw studiepartner; het gaat daarbij niet om het vinden van een antwoord – want er is er altijd meer dan een – maar om het ontdekken van zoveel mogelijk kanten aan de zaak én het bewust worden van uw eigen positie. Aan het einde van de les maken we steeds ruimte voor uitwisseling van gedachtes en observaties.
Thema’s als liefdadigheid, het omgaan met vreemdelingen en heiligheid zullen de revue passeren. Het materiaal is in Nederlandse vertaling beschikbaar.
Docent: Jelle Rollema
Mensen zijn rituele wezens. Ze proberen zich, via rituelen en symbolen, te verhouden tot het Mysterie dat het leven zin geeft. Vorm en inhoud van die rituelen veranderen in de loop der tijd onder invloed van de veranderende maatschappelijke en culturele omstandigheden. Daarom is het zinvol om aan de hand van die geschiedenis het ontstaan en functioneren van rituelen te belichten.
Na het vroege christendom (eerste jaar) en de overgang van de late middeleeuwen naar de Reformatie (tweede jaar) staan dit cursusjaar de ontwikkelingen in de 19e en 20e eeuw centraal.
Binnen de bestaande kerken ontstaat er in die periode, als reactie op de rationalisering van het geloof, weer meer aandacht voor het rituele aspect van geloof en leven. Oecumenische contacten, historisch onderzoek de groeiende interesse in mystiek en Oosterse religies spelen daarbij een belangrijke rol. Religie en zingeving worden bovendien als gevolg van de scheiding van kerk en staat steeds meer een individuele keuze. Zo ontstaat er een boeiend en veelkleurig ritueel landschap.
Docent: Hans Jonker
In een driejaarlijkse cyclus komen de Islam, het Boeddhisme en spiritualiteit en dialoog aan de orde. Dit jaar gaan we in op spiritualiteit. Onder de paraplu van spiritualiteit is veel te vinden.
We maken kennis met de spiritualiteit van Dag Hammarskjöld: wat raakt ons in de nagelaten teksten van de oud sekretaris –generaal van de Verenigde Naties die bij een vliegramp omgekomen is. Zijn innerlijk gevecht met zichzelf en met God is herkenbaar en inspirerend. Een persoonlijk getuigenis
Etty Hillesum laat als jonge joodse vrouw van 27 jaar zien hoe zij tegen de mensheid aankijkt. Ons mensbeeld kleurt in hoge mate hoe wij in de wereld staan, hoe wij onze levenstaak vorm willen geven. Tegen het decor van de oorlog toont zij geloof in menselijke mogelijkheden en het loskomen van de menselijke dreiging en ondergang.
Dietrich Bonhoeffer, de predikant die omgekomen is in 1945, laat ons zijn gevecht zien met zijn gevangenschap en vervolgens ook zijn weg naar geëngageerd christen zijn.
Drie manieren van leven aan te vullen met veel andere voorbeelden van geleefd geloof. Mogelijk kunnen we aansluitend ok kennismaken met enkele mystici zoals Johannes van het Kruis.
De kernvraag door de eeuwen heen is naar mijn idee: welke ‘spiritus’ zet ons in beweging?
Docent: Jan Henk Hamoen
In het seizoen 2022 – 2023 komt in het vak kerkgeschiedenis de moderne tijd aan de orde. De duidelijke omslag manifesteerde zich al aan het einde van de 19e eeuw in een geheel andere kijk op waarheid en werkelijkheid. In beeld en taal laten we dat tot ons doordringen. Deze moderne vorm van ‘niet weten’ gaat ons intensief bezig houden en wordt onder andere zichtbaar in de verbeelding van de Oostenrijke kunstenaar Arnulf Rainer (1929; zie afbeelding). De verhouding van christendom en jodendom komt eveneens in een andere fase. De Joodse kunstenaar Marc Chagall laat ons dat zien in zijn indrukkende serie kruisigingen, waarin hij uitdagend gebruikt maakt van het christelijke beeld van het kruis. Ook werken de ervaringen van de oorlogen, de confrontatie met het leed en de angst door in o.a. het werk van Edward Munch en Frans Kafka. Er zijn eigenlijk veel te veel ontwikkelingen om in enkele uren te ontdekken, maar boeiend wordt het vast wel!
Docent: Cees Glashouwer
Als kerk-zijn iets actiefs inhoudt, wat is daar dan van te merken, zowel binnen de kring van gelovigen als in de wereld rondom? En wat zou er misschien te merken moeten zijn?
Cees Glashouwer is nauw betrokken bij de voedselbank in Harlingen. In het onderdeel ‘presentie van de kerk in de samenleving’ komen met name het diaconaat en de hedendaagse ontwikkelingen aan de orde.
Eerst maken wij een vergelijking tussen de kerk van nu en de vroege kerk. Boeiend is dat het vroege christendom groeide dankzij de vele rampen en pandemiën.
Daarna staat het inspirerende boek ‘goede wijn’ van dr. J. Hendriks op het programma.
Agapeviering in de vroege kerk
Extra aanbod
Aanbod voor oud-cursisten
Aanschuiven bij reguliere vakken
De kosten hiervoor bedragen € 35 per blok van vijf lessen.
Informatie en aanmelden bij info@tvg-sneek.nl.